Afazja - jak ją rozpoznać?

Afazja u dzieci w wieku przedszkolnym jest trudna do rozpoznania, ponieważ rozwój mowy w tym wieku jest jeszcze bardzo intensywny i zróżnicowany. Jednak istnieją pewne sygnały, które mogą wskazywać na poważniejsze zaburzenia językowe niż „opóźnienie rozwoju mowy”.

 

Czym jest afazja u dzieci?

Afazja to zaburzenie językowe wynikające z uszkodzenia mózgu (np. w wyniku urazu, zapalenia mózgu, udaru, wrodzonych zmian). Różni się od prostego opóźnienia rozwoju mowy czy dyslalii – dotyczy głębszych problemów z rozumieniem i/lub nadawaniem mowy.

 

Jakie objawy mogą sugerować afazję u dziecka w wieku przedszkolnym?

1. Rozumienie mowy

• dziecko nie reaguje adekwatnie na proste polecenia („daj misia”, „usiądź tu”), mimo że ma prawidłowy słuch,
•  wydaje się, że „nie rozumie”, co się do niego mówi,
• łatwo się gubi w sytuacjach wymagających zrozumienia języka.

2. Mówienie

• ubogi zasób słów w porównaniu do rówieśników,
• tworzenie zdań bardzo uproszczonych,
• zniekształcanie słów (neologizmy, parafazje – np. „pesa” zamiast „pies”),
• trudności w znalezieniu odpowiedniego słowa, częste przerwy, „zacinanie się” nie wynikające z jąkania,
• brak postępu w rozwoju mowy mimo terapii logopedycznej.

3. Zachowanie i komunikacja

• frustracja i złość związana z trudnościami w porozumiewaniu się,
• unikanie zabaw słownych, rozmów,
• częste używanie gestów zamiast słów.

 

Jak odróżnić afazję od opóźnionego rozwoju mowy?

W opóźnionym rozwoju mowy dziecko zwykle rozumie język lepiej niż mówi.

W afazji trudności dotyczą zarówno rozumienia, jak i ekspresji językowej.

W afazji mogą występować nieprawidłowe struktury językowe, dziwne słowa, trudności w powtarzaniu – co nie jest typowe dla samego opóźnienia.

 

Co zrobić, jeśli podejrzewamy afazję?

Diagnoza specjalistyczna:

- logopeda/neurologopeda,

- psycholog dziecięcy,

- neurolog dziecięcy (badania obrazowe mózgu, EEG).

Obserwacja: warto zanotować przykłady trudności w codziennych sytuacjach.

Wczesna interwencja: im szybciej rozpocznie się terapia, tym większa szansa na poprawę funkcjonowania językowego i społecznego dziecka.

Terapia dziecka z afazją jest bardzo długa i żmudna, ale konieczna. Wszyscy specjaliści pracujący z dzieckiem muszą ze sobą współpracować i wymieniać się swoimi spostrzeżeniami.

 

Dziś, w Dniu Osób z Afazją Rozwojową, pamiętajmy, jak ważne jest wsparcie i świadomość. Razem możemy sprawić, by dzieci z afazją czuły się widoczne, ważne i zrozumiane!